„Kociarz”, Kristen Roupenian [recenzja]

Kociarz okładka

Autorka: Kristen Roupenian

Tytuł: Kociarz [opowiadanie]

Tytuł oryginalny: Cat Person

Wydawnictwo: Muza

Tłumaczenie: Magdalena Sommer


Najchętniej czytane opowiadanie „New Yorkera” właśnie wpadło w moje ręce. Kontrowersyjny Kociarz Kristen Roupenian został przeczytany rekordowe dwa miliony razy, stając się tym samym najpopularniejszą opowieścią zamieszczoną w tym prestiżowym magazynie. Niepozorne opowiadanie dało również początek liczącemu dwanaście tekstów zbiorowi, który polscy czytelnicy będą mieli okazję poznać niebawem. Premiera głośnego Kociarza zaplanowana jest na 24 kwietnia, ale już teraz wydawca książki umożliwia wybranym czytelnikom lekturę najbardziej wiralowego fenomenu literackiego w historii. Wstyd byłoby z tej okazji nie skorzystać.

Tytułowy Kociarz to historia pierwszej randki opowiedziana z perspektywy młodej dziewczyny. Margot jest dwudziestoletnią studentką, która dorabia sobie, pracując w kinowym barku, gdzie pewnego dnia spotyka dużo starszego od siebie Roberta. Oboje są przedstawicielami pokolenia Y, wychowywali się w „globalnej wiosce”, nie wyobrażają sobie życia bez nowoczesnych technologii. Pierwsze, dość nieporadne, próby nawiązania znajomości kończą się wprawdzie fiaskiem, ale coś widać zaiskrzyło, bo Robert do kina, którego pracownicą jest Margot, wkrótce zacznie wpadać coraz częściej. Wymiana mocno wymuszonych żarcików prowadzi do esemesowego flirtu, z którego młodzi „zakochani” czerpią wiedzę o sobie – swoich potrzebach, zainteresowaniach, uczuciach. Wizja historii rodem z komedii romantycznych majaczy na horyzoncie, ale brutalna rzeczywistość szybko sprowadzi ich na ziemię. Jaki związek stworzą Margot i Robert? Czy pisana jest im wspólna przyszłość? Jakim wyzwaniom przyjdzie im sprostać?

Opowiadanie Kristen Roupenian, jak przystało na krótką formę, stron liczy niewiele, ale choć forma jest minimalistyczna, to z pewnością bardzo bogata w treści. Roupenian przygląda się z bliska relacjom damsko-męskim, pokazując na ich przykładzie, jak cienka jest granica między pożądaniem a wstrętem. Amerykańska debiutantka, opisując skomplikowany związek Margot i Roberta, odsłania przed nami cały wachlarz emocji bohaterów. Przemiana osobowości i stosunku wobec drugiego człowieka zarówno w przypadku głównej bohaterki, jak i jej czternaście lat starszego partnera jest niesamowicie dynamiczna – zachowanie obojga, a w szczególności Margot, udowadnia, że miłość od nienawiści oraz fascynację od odrazy dzieli tylko mrugnięcie okiem.

53287849_809869886035716_5363484777615720448_n.jpg

Wystarczy przeczytać zaledwie kilka stron, by dostrzec, że Roupenian posiada rzadką umiejętność wnikliwej analizy otaczającego świata i stosunków w nim panujących. Zgoda na uprzedmiatawianie w relacjach damsko-męskich, niebezpieczne balansowanie na granicy seksualnego pożądania i chorobliwej żądzy władzy, zagrożenia, jakie niosą nowoczesne technologie: telefony komórkowe, poczta elektroniczna, media społecznościowe, stworzone teoretycznie po to, by zbliżać ludzi, w rzeczywistości tylko ich od siebie oddalające, to najoczywistsze problemy poruszane przez Roupenian. Porozumiewamy się za pomocą krótkich SMS-ów, uczucia wyrażamy emotikonami. Kociarz to ponura, pesymistyczna i niepokojąca panorama naszych czasów, która wstrząsa oraz zmusza do refleksji i zadania sobie pytania: czy naprawdę chcemy żyć w świecie prymitywnych seksualnych pobudek, sadomasochistycznych relacji, braku szacunku w stosunku do siebie i innych, społecznego ostracyzmu oraz wszechobecnego egoizmu?

To krótkie opowiadanie to zaledwie przedsmak jeszcze ciekawszej całości. Roupenian bez zbędnego moralizatorstwa genialnie przedstawia relacje między ludźmi w dzisiejszych czasach. Amerykańscy krytycy są zgodni, że jej teksty wywołują wiele emocji: fascynują i odstręczają, oburzają i podniecają, przerażają i zachwycają, nie pozostawiając miejsca na obojętność. To opowieści o pożądaniu i wstręcie, seksie i samotności, zagubieniu i poczuciu winy w erze Instagrama, Tindera i #MeToo. Z pewnością warto je poznać.